Skip to main content
Top

2020 | OriginalPaper | Chapter

Characteristics of the Water Network in Postglacial Areas of Northern Poland

Authors : Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Włodzimierz Golus, Maciej Markowski, Monika Kwidzińska

Published in: Polish River Basins and Lakes – Part I

Publisher: Springer International Publishing

Activate our intelligent search to find suitable subject content or patents.

search-config
loading …

Abstract

The characteristics of the postglacial relief of northern Poland, which is responsible for the initial development of the water network in this area, were described. The dominant form of relief in this area is concave forms of the terrain, clusters of which form areas permanently or periodically excluded from river runoff. In the area of the basal moraine, in the beds of these depressions there are usually lakes of various sizes, including the smallest ones – postglacial ponds, some of which are periodically connected by short watercourses. On outwash plains only deep channels are occupied by lakes; all other concave forms, often with significant denivelations, are dry.
The main objects of the hydrographic network of the postglacial areas are primarily lakes, boggy areas and watercourses: those of the lower orders in the Strahler classification, usually short, often periodic, functioning as overflows, and those using valleys formed by postglacial rivers (channels, stagnant ice melt-outs, fluvioglacial valleys), which are the main drainage axis. It was pointed out that in the postglacial areas of northern Poland, three types of hydrographic network can be distinguished, differing in the degree of river runoff organization: the hydrographic network of endorheic areas, the river-lake network and the mature river network (lakeland rivers).

Dont have a licence yet? Then find out more about our products and how to get one now:

Springer Professional "Wirtschaft+Technik"

Online-Abonnement

Mit Springer Professional "Wirtschaft+Technik" erhalten Sie Zugriff auf:

  • über 102.000 Bücher
  • über 537 Zeitschriften

aus folgenden Fachgebieten:

  • Automobil + Motoren
  • Bauwesen + Immobilien
  • Business IT + Informatik
  • Elektrotechnik + Elektronik
  • Energie + Nachhaltigkeit
  • Finance + Banking
  • Management + Führung
  • Marketing + Vertrieb
  • Maschinenbau + Werkstoffe
  • Versicherung + Risiko

Jetzt Wissensvorsprung sichern!

Springer Professional "Technik"

Online-Abonnement

Mit Springer Professional "Technik" erhalten Sie Zugriff auf:

  • über 67.000 Bücher
  • über 390 Zeitschriften

aus folgenden Fachgebieten:

  • Automobil + Motoren
  • Bauwesen + Immobilien
  • Business IT + Informatik
  • Elektrotechnik + Elektronik
  • Energie + Nachhaltigkeit
  • Maschinenbau + Werkstoffe




 

Jetzt Wissensvorsprung sichern!

Literature
1.
go back to reference Kosmowska-Suffczyńska D (2005) Geneza i rozwój rzeźby w czwartorzędzie. In: Richling A, Ostaszewska K (eds) Geografia fizyczna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, pp 32–67 Kosmowska-Suffczyńska D (2005) Geneza i rozwój rzeźby w czwartorzędzie. In: Richling A, Ostaszewska K (eds) Geografia fizyczna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, pp 32–67
2.
go back to reference Kostrzewski A, Zwoliński Z, Andrzejewski L, Florek W, Mazurek M, Niewiarowski W, Podgórski Z, Rachlewicz G, Smólska E, Stach A, Szmańda J, Szpikowski J (2008) Współczesna ewolucja rzeźby młodoglacjalnej Niżu Polskiego. In: Starkel L, Kostrzewski A, Kotarba A, Krzemień K (eds) Współczesne przemiany rzeźby Polski. IGiGP UJ, Kraków, pp 271–325 Kostrzewski A, Zwoliński Z, Andrzejewski L, Florek W, Mazurek M, Niewiarowski W, Podgórski Z, Rachlewicz G, Smólska E, Stach A, Szmańda J, Szpikowski J (2008) Współczesna ewolucja rzeźby młodoglacjalnej Niżu Polskiego. In: Starkel L, Kostrzewski A, Kotarba A, Krzemień K (eds) Współczesne przemiany rzeźby Polski. IGiGP UJ, Kraków, pp 271–325
3.
go back to reference Hillbricht-Ilkowska A (2005) Ochrona jezior i krajobrazu pojeziernego – problemy, procesy, perspektywy. Kosmos, t. 54(4):285–302 Hillbricht-Ilkowska A (2005) Ochrona jezior i krajobrazu pojeziernego – problemy, procesy, perspektywy. Kosmos, t. 54(4):285–302
4.
go back to reference Forman RTT, Gordon M (1986) Landscape ecology. Wiley, New York, p 622 Forman RTT, Gordon M (1986) Landscape ecology. Wiley, New York, p 622
5.
go back to reference Turner G, Gardner RU, O’Neill RV (2001) Landscape ecology in theory and practice. Springer, Berlin, p 398 Turner G, Gardner RU, O’Neill RV (2001) Landscape ecology in theory and practice. Springer, Berlin, p 398
6.
go back to reference Drwal J (1975) Zagadnienie bezodpływowości na obszarach młodoglacjalnych. Zesz Nauk WBiNoZ Geogr 3:7–26, Uniwersytet Gdański, Gdańsk Drwal J (1975) Zagadnienie bezodpływowości na obszarach młodoglacjalnych. Zesz Nauk WBiNoZ Geogr 3:7–26, Uniwersytet Gdański, Gdańsk
7.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E, Magnuszewski A (2009) Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej. Wyd. nauk. PWN, Warszawa, p 195 Bajkiewicz-Grabowska E, Magnuszewski A (2009) Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej. Wyd. nauk. PWN, Warszawa, p 195
8.
go back to reference Kowalska A (1971) Zagadnienie środkowoeuropejskich obszarów bezodpływowych w literaturze. Czas Geogr 42(4):353–363 Kowalska A (1971) Zagadnienie środkowoeuropejskich obszarów bezodpływowych w literaturze. Czas Geogr 42(4):353–363
9.
go back to reference Golus W (2014) Obieg materii w małych zbiornikach pojeziernych, PhD thesis, p 295 Golus W (2014) Obieg materii w małych zbiornikach pojeziernych, PhD thesis, p 295
10.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E (2002) Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych (Circulation of matter in the river-lake systems). Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa, p 274 Bajkiewicz-Grabowska E (2002) Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych (Circulation of matter in the river-lake systems). Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa, p 274
11.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E (1996) Zmiany wielkości przepływu w węzłach hydrograficznych systemu rzeczno-jeziornego Krutyni (Pojezierze Mazurskie). In: Hillbricht-Ilkowska A, Wiśniewski RJ (red.) Funkcjonowanie systemów rzeczno-jeziornych w krajobrazie pojeziernym: rzeka Krutynia (Pojezierze Mazurskie), vol 13, Zesz. Naukowe Kom. “Człowiek i Środowisko”, pp 35–42 Bajkiewicz-Grabowska E (1996) Zmiany wielkości przepływu w węzłach hydrograficznych systemu rzeczno-jeziornego Krutyni (Pojezierze Mazurskie). In: Hillbricht-Ilkowska A, Wiśniewski RJ (red.) Funkcjonowanie systemów rzeczno-jeziornych w krajobrazie pojeziernym: rzeka Krutynia (Pojezierze Mazurskie), vol 13, Zesz. Naukowe Kom. “Człowiek i Środowisko”, pp 35–42
12.
go back to reference Nowaczyk B (1994) Wiek jezior i problemy zaniku brył pogrzebanego lodu na przykładzie sandru Brdy w okolicy Charzykowy. AUNC Geogr 27:97–110 Nowaczyk B (1994) Wiek jezior i problemy zaniku brył pogrzebanego lodu na przykładzie sandru Brdy w okolicy Charzykowy. AUNC Geogr 27:97–110
13.
go back to reference Błaszkiewicz M (2005) Późnoglacjalna i wczesno holoceńska ewolucja obniżeń jeziornych na Pojezierzu Kociewskim (wschodnia część Pomorza). Prace Geogr 201:192 Błaszkiewicz M (2005) Późnoglacjalna i wczesno holoceńska ewolucja obniżeń jeziornych na Pojezierzu Kociewskim (wschodnia część Pomorza). Prace Geogr 201:192
14.
go back to reference Sylwestrzak J (1978) Rozwój sieci dolinnej na Pomorzu pod koniec plejstocenu. Gdań. Tow. Nauk., Gdańsk, p 178 Sylwestrzak J (1978) Rozwój sieci dolinnej na Pomorzu pod koniec plejstocenu. Gdań. Tow. Nauk., Gdańsk, p 178
15.
go back to reference Brykczyński M (1986) O głównych kierunkach rozwoju sieci rzecznej Niżu polskiego w czwartorzędzie. Prz Geogr 58(3):411–440 Brykczyński M (1986) O głównych kierunkach rozwoju sieci rzecznej Niżu polskiego w czwartorzędzie. Prz Geogr 58(3):411–440
16.
go back to reference Florek W (1991) Postglacjalny rozwój dolin rzek środkowej części północnego skłonu Pomorza. WSP w Słupsku, Słupsk, p 238 Florek W (1991) Postglacjalny rozwój dolin rzek środkowej części północnego skłonu Pomorza. WSP w Słupsku, Słupsk, p 238
17.
go back to reference Jankowski A (1994) Geneza współczesnej sieci dolinno-rzecznej na obszarze Polski (Genesis of the Contemporary River Valley Network of the territory of Poland). In: Kołtuniak J (ed) Rzeki, kultura-cywilizacja-historia, vol 3, Wyd. Śląsk, Katowice, pp 135–155 Jankowski A (1994) Geneza współczesnej sieci dolinno-rzecznej na obszarze Polski (Genesis of the Contemporary River Valley Network of the territory of Poland). In: Kołtuniak J (ed) Rzeki, kultura-cywilizacja-historia, vol 3, Wyd. Śląsk, Katowice, pp 135–155
18.
go back to reference Falkowski E. (1971) Historia i prognoza rozwoju układu koryta wybranych odcinków rzek nizinnych Polski. Biul Geolog UW 12. s:5–122 Falkowski E. (1971) Historia i prognoza rozwoju układu koryta wybranych odcinków rzek nizinnych Polski. Biul Geolog UW 12. s:5–122
19.
go back to reference Falkowski E (1980) Problemy genezy i interpretacji ukształtowania doliny środkowej i dolnej Wisły. Prz Geolog UW 12:345–347 Falkowski E (1980) Problemy genezy i interpretacji ukształtowania doliny środkowej i dolnej Wisły. Prz Geolog UW 12:345–347
20.
go back to reference Starkel L (ed) (1991) Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, p 592 Starkel L (ed) (1991) Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, p 592
21.
go back to reference Andrzejewski L (2017) Ewolucja systemów dolinnych i zmiany obiegu wody od ustąpienia ostatniego zlodowacenia. In: Jokiel P, Marszelewski W, Pociask-Karteczka J (eds) Hydrologia Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, pp 111–116 Andrzejewski L (2017) Ewolucja systemów dolinnych i zmiany obiegu wody od ustąpienia ostatniego zlodowacenia. In: Jokiel P, Marszelewski W, Pociask-Karteczka J (eds) Hydrologia Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, pp 111–116
22.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E, Golus W (2009) Organizacja sieci hydrograficznej w zlewni pojeziernej przy różnym stanie jej retencji. In: Bogdanowicz R, Fac-Beneda J (eds) Zasoby i ochrona wód. Obieg wody i materii w zlewniach rzecznych. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, pp 159–166 Bajkiewicz-Grabowska E, Golus W (2009) Organizacja sieci hydrograficznej w zlewni pojeziernej przy różnym stanie jej retencji. In: Bogdanowicz R, Fac-Beneda J (eds) Zasoby i ochrona wód. Obieg wody i materii w zlewniach rzecznych. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, pp 159–166
23.
go back to reference Golus W, Kwidzińska M, Markowski M (2017) In: Czerniawski R, Bilski P (red.) Dynamika sieci hydrograficznej obszarów pojeziernych, Funkcjonowanie i ochrona wód płynących, Szczecin, pp 257–272 Golus W, Kwidzińska M, Markowski M (2017) In: Czerniawski R, Bilski P (red.) Dynamika sieci hydrograficznej obszarów pojeziernych, Funkcjonowanie i ochrona wód płynących, Szczecin, pp 257–272
25.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E (2005) Rola systemów rzeczno-jeziornych w funkcjonowaniu obszarów młodoglacjalnych. Roczniki AR w Poznaniu CCCLXV, Melioracje i Inżynieria Środowiska 26:13–21 Bajkiewicz-Grabowska E (2005) Rola systemów rzeczno-jeziornych w funkcjonowaniu obszarów młodoglacjalnych. Roczniki AR w Poznaniu CCCLXV, Melioracje i Inżynieria Środowiska 26:13–21
26.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E (2007) Charakterystyka hydrograficzna. In: Borowiak D. (red.) Jeziora Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Badania Limnologiczne, vol 5, Katedra Limnologii UG, Gdańsk, pp 41–52 Bajkiewicz-Grabowska E (2007) Charakterystyka hydrograficzna. In: Borowiak D. (red.) Jeziora Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Badania Limnologiczne, vol 5, Katedra Limnologii UG, Gdańsk, pp 41–52
27.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E (2012) Obieg wody i materii w małych systemach rzeczno-jeziornych obszarów młodoglacjalnych. In: Kostrzewski A, Szpikowski J (eds) Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Funkcjonowanie geoekosystemów w różnych strefach krajobrazowych Polski. Biblioteka Monitoringu Środowiska v. XXIX, Storkowo, pp 123–138 Bajkiewicz-Grabowska E (2012) Obieg wody i materii w małych systemach rzeczno-jeziornych obszarów młodoglacjalnych. In: Kostrzewski A, Szpikowski J (eds) Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Funkcjonowanie geoekosystemów w różnych strefach krajobrazowych Polski. Biblioteka Monitoringu Środowiska v. XXIX, Storkowo, pp 123–138
28.
go back to reference Jankowska H (1985) Znaczenie jezior w kształtowaniu się odpływu podziemnego w dorzeczu górnej Raduni. Zesz Nauk Wydz BGiO UG Geogr 14:57–68 Jankowska H (1985) Znaczenie jezior w kształtowaniu się odpływu podziemnego w dorzeczu górnej Raduni. Zesz Nauk Wydz BGiO UG Geogr 14:57–68
29.
go back to reference Nowakowski CZ, Smoleński A, Soszka H (1996) Wody podziemne i ich udział w zasilaniu i transporcie materii do jeziora. In: Hillbricht-Ilkowska A, Wiśniewski RJ (eds) Funkcjonowanie systemów rzeczno-jeziornych w krajobrazie pojeziernym: rzeka Krutynia (pojezierze Mazurskie). Zesz. Nauk. PAN “Człowiek i Środowisko”, vol 13, Oficyna Wydawnicza, Instytut Ekologii PAN, pp 71–96 Nowakowski CZ, Smoleński A, Soszka H (1996) Wody podziemne i ich udział w zasilaniu i transporcie materii do jeziora. In: Hillbricht-Ilkowska A, Wiśniewski RJ (eds) Funkcjonowanie systemów rzeczno-jeziornych w krajobrazie pojeziernym: rzeka Krutynia (pojezierze Mazurskie). Zesz. Nauk. PAN “Człowiek i Środowisko”, vol 13, Oficyna Wydawnicza, Instytut Ekologii PAN, pp 71–96
30.
go back to reference Nowiński K (2009) Rola jezior w transformacji jakości wód systemu Raduni. PhD thesis, Instytut Geografii WOiG UG, Gdańsk, p 237 Nowiński K (2009) Rola jezior w transformacji jakości wód systemu Raduni. PhD thesis, Instytut Geografii WOiG UG, Gdańsk, p 237
31.
go back to reference Bajkiewicz-Grabowska E (2017) Sieć rzeczna Pojezierzy. In: Czerniawski R, Bilski P (eds) Funkcjonowanie i ochrona wód płynących. Szczecin, pp 297–306 Bajkiewicz-Grabowska E (2017) Sieć rzeczna Pojezierzy. In: Czerniawski R, Bilski P (eds) Funkcjonowanie i ochrona wód płynących. Szczecin, pp 297–306
32.
go back to reference Andrzejewski L, Krzemień K (2017) Doliny i koryta rzek. In: Jokiel P, Marszelewski W, Pociask-Karteczka J (eds) Hydrologia Polski. Wyd. nauk. PWN, Warszawa, pp 121–127 Andrzejewski L, Krzemień K (2017) Doliny i koryta rzek. In: Jokiel P, Marszelewski W, Pociask-Karteczka J (eds) Hydrologia Polski. Wyd. nauk. PWN, Warszawa, pp 121–127
34.
go back to reference Drwal J (1982) Wykształcenie i organizacja sieci hydrograficznej jak podstawa oceny struktury odpływu na terenach młodoglacjalnych. Wyd. UG, Gdańsk, p 130 Drwal J (1982) Wykształcenie i organizacja sieci hydrograficznej jak podstawa oceny struktury odpływu na terenach młodoglacjalnych. Wyd. UG, Gdańsk, p 130
35.
go back to reference Fac Beneda J (2011) Młodoglacjalny system hydrograficzny. Wyd. UG, Gdańsk, p 213 Fac Beneda J (2011) Młodoglacjalny system hydrograficzny. Wyd. UG, Gdańsk, p 213
Metadata
Title
Characteristics of the Water Network in Postglacial Areas of Northern Poland
Authors
Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska
Włodzimierz Golus
Maciej Markowski
Monika Kwidzińska
Copyright Year
2020
DOI
https://doi.org/10.1007/978-3-030-12123-5_8