Skip to main content
SpringerLink
Log in

Decline of Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 phytocoenoses in Poland

  • Published:
Vegetatio Aims and scope Submit manuscript

Abstract

The historical process of the decline of the thermophilous oak forest was studied at 11 selected localities within the whole area of the association in Poland. The comparative analysis of phytosociological data from the periods of 1929–1981 and 1987–1991 has shown the total decline of Potentillo albae-Quercetum at nine localities as well as symptoms of regression at two localities. It has been stated that in Eastern Pomerania and in Greater Poland in the places of Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses the communities of Galio-Carpinetum and Calamagrostio-Quercetum have appeared. In the central, north-east, south-east and southern part of the country, the thermophilous oak forest has changed into Tilio-Carpinetum phytocoenoses. The results of the study indicate that the recession of Potentillo albae-Quercetum is taking place in the whole area of the association in Poland. The size of the area is changing, the number of localities is decreasing. The consequence of the thermophilous oak forest decline is the unification and impoverishment of woodland vegetation and flora. These localities of the association which exist up to date are ‘refuges’ for many interesting helio- and thermophilous species. Their presence to a great extent determines the genetic pool and diversity of Polish flora.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Similar content being viewed by others

Abbreviations

Acc:

accompanying

FB:

Festuco-Brometea

Fg:

Fagetalia sylvaticae

MA:

Molinio-Arrhenatheretea

QF:

Querco-Fagetea

Qp:

Quercetalia pubescentis

SN:

Sedo-Scleranthetea and Nardo-Callunetea

TG:

Trifolio-Geranietea sanguinei

VP:

Vaccinio-Piceetea

References

  • Abrams M. D., Orwig D. A., Demeo T. E., 1995. Dendroecological analysis of successional dynamics for a presettlement-origin white-pine-mixed-oak forest in the southern Appalachians, USA. Journal of Ecology 83: 123–133.

    Google Scholar 

  • Braun-Blanquet J., 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde. Springer Verlag, Wien-New York: 1–865.

    Google Scholar 

  • Brubaker L., 1986. Responses of tree populations to climatic change. Vegetatio, 67: 119–130.

    Google Scholar 

  • Chytry M., 1991. Phytosociological notes on the xerophilous oak forests with Genista pilosa in south-western Morawia. Preslia, 63: 193–204.

    Google Scholar 

  • Crow T. R., 1988. Reproductive Mode and Mechanism for Self-Replacement of Northern Red Oak (Quercus rubra)-A Review. Forest Science, 34: 19–40.

    Google Scholar 

  • Dumont J. M., 1975. Les anciens taillias a écorce de la région du Plateau des Tailles. Colloques Phytosociologiques III, Les forêts acidiphiles Lille-1974, J. Cramer, Vaduz: 89–106.

    Google Scholar 

  • Ellenberg H., 1986. Vegetation Mitteleuropas mit den Alpen. E. Ulmer Verlag, Stuttgart: 1–989.

    Google Scholar 

  • Ellenberg H., 1988. Vegetation ecology of Central Europe. Cambridge University Press, Cambridge, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: 1–731.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1966. Degeneracja zbiorowisk roślinnych lasu miejskiego w Iławie. Mat. Zakł. Fitosocj. Stos. UW, Warszawa-Białowieza, 13: 1–13.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1968. Stadia neofityzmu i stosunek neofitów do innych komponentów zbiorowiska. Mat. Zakł. Fitosocj. Stos. UW., 25, Warszawa-Białowieża.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1969. Zbiorowiska autogeniczne i antropogeniczne. Próba określenia i klasyfikacji. Ekol. Pol., B, XV, 2: 171–182.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1986. Vegetation dynamics in temperate lowland primeval forests. Ecological studies in Białowieża forests. Dr W. Junk Publishers, Dordrecht-Boston-Landcaster: 1–537.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1988. Succesion regeneration and fluctuation in the Białowieża Forest (NE Poland). Vegetatio 77: 115–128.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1990. Kartografia geobotanlczna. Cz. 2. Kartografia fitosocjologiczna. PPWK im. E. Romera, Warszawa-Wrocław: 5–283.

    Google Scholar 

  • Faliński J. B., 1991. Procesy ekologiczne w zbiorowiskach leśnych -Ecological processes in the forest communities. Phytocoenosis, Vol. 3 (N.S.), Seminarium Geobotanicum, Warszawa-Białowieża, 1: 17–41.

    Google Scholar 

  • Firbas F., 1949–1952. Waldgeschichte Mitteleuropas. I, II. G. Fischer, Jena, Germany.

    Google Scholar 

  • Förster M., 1979. Gesellschaften des xerothermen Eichenmischwälder des deutschen Mittelgebirgsraumes. Phytocoenologia, Stuttgart, Braunschweig. 5: 367–446.

    Google Scholar 

  • Förster M., 1981. Waldgesellschaften der Bückeberge. Tuexenia, Göttingen. N.S., 1: 213–231.

    Google Scholar 

  • Horvat A. O., 1972. Die Vegetation des Mecsekgebirges und seine Umgebung. Akadémiai Kiadó, Budapest: 5–376.

    Google Scholar 

  • Horvat A. O., 1975. Potentillo-Quercion s. 1.-Waldstudien. Zool.-Bot. Verh., 5: 55–67.

    Google Scholar 

  • Horvat I., Glavač V., Ellenberg H., 1974. Vegetation Südosteuropas. G. Fischer Verlag, Jena: 1–768.

    Google Scholar 

  • Hostetter M., 1991. Anthropogen verursachte globale Klimaveränderung und Schweizer Wald. Schweiz. Z. Forstw., Jg. 11: 915–923.

    Google Scholar 

  • Houghton J. T., Jenkins G. J., Ephraums J. J., 1990. Climate change. The IPCC Scientific Assessment. Cambridge University Press, Cambridge, New York, Port Chester, Melbourne, Sydney: 1–365.

    Google Scholar 

  • Izdebski K. 1962. Grądy na Roztoczu Środkowym. Ekol. Pol. ser. A., 10,18: 523–584.

    Google Scholar 

  • Jakubowska-Gabara J., 1991 a. Recesja zespołu świtlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 w rezerwacie ‘Trębaczew’. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 10: 69–79.

    Google Scholar 

  • Jakubowska-Gabara J., 1991b. Regeneracja grądu a los modrzewia polskiego w rezerwacie Trębaczew. Acta Univ. Lodz., Folia bot., 8: 3–17.

    Google Scholar 

  • Jakubowska-Gabara J., 1993. Recesja zespołu świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 w Polsce. Uniwersytet Łódzki, Łódź: 1–90.

    Google Scholar 

  • Jakubowska-Gabara J., 1995. Szata roślinna rezerwatu ‘Półboru’ oraz jej zmiany w ciągu dziesięciu lat. Acta Univ. Lodz., Folia sozol., 4: 93–122.

    Google Scholar 

  • Jakuçs P., 1961. Die phytozönologischen Verhältnisse der Flaumeichen-Buschwälder Südostmitteleuropas. Verlag der Ung. Akad. Wissensch., Budapest: 5–314.

    Google Scholar 

  • Jakuçs P., 1972. Dynamische Verbildung der Wälder und Rasen. Akadémiai Kiadó, Budapest: 1–228.

    Google Scholar 

  • Jakuçs P., 1985. Summarizing the trends of element-movement in the Forest. In: Jakuçs P. (ed.) Ecology of oak forest in Hungary. Akademiai Kiadó, Budapest: 511–525.

    Google Scholar 

  • Jurko A., 1965. Potentillo albae-Quercetum pri Pre\>sove. (Das Potentillo albae-Quercetum bei Pre\>sov). Biologia, Bratislava. 20: 55–58.

    Google Scholar 

  • Jurko A., 1975. Waldgesellschaften des Zentralteiles der Ostslovakei und einige Fragen ihrer Syntaksonomie. Biologické Práce. 21: 3: 9–81.

    Google Scholar 

  • Kaźmierczakowa R., 1971. Ekologia i produkcja runa świetlistej dąbrowy w rezerwatach Kwiatówka i Lipny Dół na Wyżynie Małopolskiej. Studia Naturae, ser. A, 5: 1–104.

    Google Scholar 

  • Kaźmierczakowa R., 1991. Przemiany zespołu świetlistej dąbrowy w rezerwacie Kwiatówka na Wyżynie Małopolskiej w ciągu 25 lat ochrony. Prądnik, Prace i Materiały Muzeum im. Prof. Wł. Szafera, t. 4: 39–48.

    Google Scholar 

  • Klika, J., 1933. Studien über die xerotherme Vegetation Mitteleuropas II. Xerotherme Gesellschaften in Böhmen. Beih. Bot. Centralbl. 50. Abt. 2.

  • Klika J., 1937. Xerotherme und Waldgesellschaften der Westkarpaten (Brezover Berge) Beih. Bot. Centralbl. 57, B: 295–342.

    Google Scholar 

  • Kornaś J., 1990. Jak i dlaczego giną nasze zespoły roślinne. Wiad. bot. 34: 7–16.

    Google Scholar 

  • Kornaś J. Medwecka-Kornaś A. 1968. Występowanie gatunków zawleczonych w naturalnych i na półnaturalnych zespołach roślinnych w Polsce. Mat. Zakł. Fitosocj. Stos. UW, 25. Synantropizacja szaty roślinnej, Warszawa-Białowieza: 55–63.

    Google Scholar 

  • Kölling Ch., 1991. Stickstoffsättigung von Waldokösystem. AFZ Waldwirts. Umweltvor. Jg. 46 10: 513–517.

    Google Scholar 

  • Kwiatkowska A. J., 1986. Reconstruction of the old range the present-day boundary of a Potentillo albae-Quercetum (Libb.) 1933 phytocoenoses in the Białowieża Primeval Forest landscape. Ekol. Pol. 34: 31–46.

    Google Scholar 

  • Kwiatkowska A. J., Wyszomirski T., 1988. Decline of Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses associated with the invasion of Carpinus betulus. Vegetatio 75: 49–55.

    Google Scholar 

  • Kwiatkowska A. J., Wyszomirski T., 1990. Species deletion in Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses reversed by removal of Carpinus betulus. Vegetatio 87: 115–126.

    Google Scholar 

  • Latałowa M., 1982. Postglacial vegetational changes in the eastern Baltic coastal of Poland. Acta Paleobot. 22: 179–249.

    Google Scholar 

  • Layser, E. F., 1980. Forestry and climatic change. J. For: 678–682.

  • Libbert W., 1933. Die Vegetationheiten der neumärkischen Staubeckenlandschaft. 2 Teil.-Verh. Bot. Ver. Prov. Brandenburg 74: 229–348. Berlin-Dahlem.

    Google Scholar 

  • Loftis D. L., 1990. A Shelterwood Method for Regenerating Red Oak in the Southern Appalachians. Forest Science 36: 917–929.

    Google Scholar 

  • Lorimer C. G., 1984. Development of the Red Maple Understory in Northeastern Oak Forests. Forest Science 30: 3–22.

    Google Scholar 

  • Markowski R. 1993. Udział dębu szypułkowego (Quercus robur L.) i bezszypułkowego (Q. petraea (Mattuschka) Liebl. w zbiorowiskach leśnych Pobrezeża i Pojezierza Kaszubskiego. Sylwan 12: 85–93.

    Google Scholar 

  • Matuszkiewicz J. M., Kozłowska A. B., 1991. Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski-ciepłolubne dąbrowy. Fragm. flor geobot. 36: 203–256.

    Google Scholar 

  • Matuszkiewicz A., 1955. Stanowisko systematyczne i tendencje rozwojowe dąbrów białowieskich. Acta Soc. Bot. Polon., XXIV, 2: 459–494.

    Google Scholar 

  • Matuszkiewicz A., 1977. Der termophile Eichenwald in NO-Polen als antropo-zoogene Gesellschaft. Vegetation und Fauna. Berichte der Internationalen Symposien der Internationalen Vereinigung für Vegetationskunde. J. Cramer, Vaduz: 527–540.

    Google Scholar 

  • Matuszkiewicz W., 1981. Przéwodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa: 1–298.

    Google Scholar 

  • Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz A., 1956. Materiały do fitosocjologicznej systematyki ciepłolubnych dąbrów w Polsce. Acta Soc. Bot. Polon., 25: 27–72.

    Google Scholar 

  • Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz A. 1985. Zur Syntaxonomie der Eichen-Heinbuchenwälder in Polen. Tuexenia, Mitt. flor.-soz. Arbeitsgem., Göttingen NS, 5: 473–489.

    Google Scholar 

  • Medwecka-Kornaś A., Gawroński S. 1991. Acidophilous mixed forests in the Ojcow National Park: thirty years pressure of air pollution. Veröff. Geobot. Inst. ETH, Stiftung Rubel, Zürich, 106: 174–207.

    Google Scholar 

  • Michalik S., 1979. Charakterystyka ekologiczna kserotermicznej i górskiej flory naczyniowej Ojcowskiego Parku Narodowego. Studia Nature, A, 19: 1–95.

    Google Scholar 

  • Michalko J., Berta J., Magic D., 1986. Geobotanicka Mapa ČSSR. Slovenska Socialisticka Republika. Vyd. Slov. Ak. Vied., Bratislava: 5–161.

    Google Scholar 

  • Mikyška R. 1968. Wäder am Rande der Ostböhmischen Tiefebene. Eine pflanzensoziologische Studie. Rozpr. Čs. Akad. Ved., Praha, 78: 1–122.

    Google Scholar 

  • Mitka J. 1987. The effect of mineral fertilization on quantitative rations in the herb layer vegetation of the mixed oak-pine forest (Pino-Quercetum) in the Niepołomice Forest area. Acta Agraria et Sylv., 26: 75–85.

    Google Scholar 

  • Mowszowicz J., Hereźniak J. Olaczek R., Urbanek H., 1963. Rezerwat modrzewia polskiego Trębaczew. ŁTN, Pr. Wydz. III, Mat.-Przyr., 94 Łódź: 5–100.

    Google Scholar 

  • Mraz K., 1958. Subkontinentalni doubravy ve strednim Polabi (Subkontinentale Eichenwälder des mittleren Elbetales), Sborn. Čs. Ak. Zemed. Ved., Lestnictvi, Praha. 31: 39–66.

    Google Scholar 

  • Müller Th., 1992. Quercetalia pubescentis-petraeae In: Oberdorfer E. (ed.) Süddeutsche Pflanzengesellschaften T. IV, Wälder und Gebüsche. G. Fischer Verlag, Jena, Stuttgart, New York: 119–137.

    Google Scholar 

  • Neite M., Pahlke U. 1991. Immissionsbedingte Veränderungen der Bodenvegetation in Eichen-Heinbuchenwäldern der Westfälischen Bucht in den letzten 30 Jahren. Forst-und Holz. Jg. 46: 286–289.

    Google Scholar 

  • Neühausl R., Neühauslova-Novotna Z., 1968. Mesophile und xerophile Waldgesellschaften Mittelböhens. Folia geobot. phytotaxon., 3: 225–273.

    Google Scholar 

  • Neühausl R., Neühauslova-Novotna Z., 1969. Die Laubwaldgesellschaften des östlichen Teiles der Elbeebene Tschechoslovakei. Folia geobot. phytotaxon. 4: 261–302.

    Google Scholar 

  • Novotny Č., Petricek V. 1980. Potentillo albae-Quercetum w dolnim Pojizeri. Fytogeograficka a fytocenologicka problematika strednich Čech. Studie ČSAV, 1: 177–188.

    Google Scholar 

  • Nowacki G. J., Abrams M. D., Lorimer C. G., 1990. Composition, Structure, and Historical Development of Northern Red Oak Stands along an Edaphic Gradient in North-Central Wisconsin. Forest Science. 36: 276–292.

    Google Scholar 

  • Nowaczyk Cz., 1964. Zespoły leśne Doświadczalnego Nadleśnictwa Zielonka pod Poznaniem. Pozn. Tow. Przyj. Nauk, Wydz. Nauk Roln. Leśn., Pr. Kom. Nauk Roln. i Kom. Nauk Leśn. 17: 213–269.

    Google Scholar 

  • Oberdorfer E., 1987. Süddeutsche Wald-und Gebüschgesellschaften im europäischen Rahmen. Tuexenia, Göttingen 7 459–468.

    Google Scholar 

  • Oberdorfer E. 1992. Süddeutsche Pflanzengesellschaften. Teil IV: Wälder und Gebüsche. Textband. G. Fischer Verlag, Jena, Stuttgart, New York: 5–282.

    Google Scholar 

  • Olaczek R., 1982. Synantropization of phytocoenoses. Memorabilia Zoologica. General problems of synantropization. PAN. Ossolineum. 37: 93–112.

    Google Scholar 

  • Paczoski J., 1926. Dąbrowy Białowieży. Przegląd Leśniczy. Poznań. 11: 517–529, 12: 571–583.

    Google Scholar 

  • Paczoski J., 1930. Lasy Białowiezy. Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Poznań: 1–575.

    Google Scholar 

  • Passarge H., Hofmann G., 1968. Pflanzengesellschaften des Nordostdeutschen Flachlandes II-Pflanzensoziol., 16. G. Fischer Verlag, Jena: 5–298.

    Google Scholar 

  • Rackham O., 1980. Ancient woodlands, their plants, life history and use. Arnolds, London.

    Google Scholar 

  • Ralska-Jasiewiczowa M. 1983. Isopollen maps for Poland 0–11,000 years B.P. New Phytol. 94: 133–175.

    Google Scholar 

  • Randuška D., 1986. Typologicka klasyfikacia lesov w CSR In: Randuška D., Vorel I., Pliva K. Fytocenologia a lesnicka typologia. Min. Skol. CSR. Bratislava: 143–209.

    Google Scholar 

  • Turnau K., Mitka J. Kędzierska A., 1992. Mycorrhizal status of herb-layer plants in a fertilized oak-pine forest. Plant and soil. 143: 148–152.

    Google Scholar 

  • Wawer M., 1979. Zbiorowiska leśne z Carex brizoides, Potentillo albae-Quercetum i bory Nadleśnictwa Strzelce k. Hrubieszowa. Ann. UMCS, sec. C., 43: 147–161.

    Google Scholar 

  • Wojterscy T., H., 1953. Roślinność Dziewiczej Góry pod Poznaniem. Pozn. Tow. Przyj. Nauk, Wydz. Mat.-Przyr. Pr. Kom. Biol., 14: 3–125.

    Google Scholar 

  • Zaręba R. 1988. Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) i bezszypułkowy (Q. sessilis Ehrh.)-ich naturalne występowanie w zespołach leśnych i typach siedliskowych lasu. Prace IBL, 684: 130–181.

    Google Scholar 

  • Zarzycki K., 1984. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. PAN, Inst. Bot., Krakόw: 5–35.

    Google Scholar 

  • Zolyomi B., Jakucs P., 1957. Neue Einteilung der Assoziationen der Quercetalia pubescentis-petraeae Ordnung im pannonischen Eichenwaldgebeit. Ann. Hist. Nat. Mus. Nat. Hung, Budapest. 8: 227–229.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Department of Botany, Lódź University, Banacha 12/16, 90-237, Lódź, Poland

    Janina Jakubowska-Gabara

Authors
  1. Janina Jakubowska-Gabara
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Jakubowska-Gabara, J. Decline of Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 phytocoenoses in Poland. Vegetatio 124, 45–59 (1996). https://doi.org/10.1007/BF00045143

Download citation

  • Received:

  • Accepted:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF00045143

Key words

Search

Navigation