Abstract
Based on continuous methodical advances and developments, solid-state NMR spectroscopy has become a powerful tool for the investigation of various materials, including polymers, glasses, zeolites, fullerenes, and many others. During the past decade, solid-state NMR spectroscopy also found increasing interest for the study of biomolecules. For example, membrane proteins reconstituted into lipid environments such as bilayers or vesicles, protein aggregates such as amyloid fibrils, as well as carbohydrates can now be studied by solid-state NMR spectroscopy. This review briefly introduces the principles of solid-state NMR spectroscopy and highlights novel methodical trends. Selected applications demonstrate the possibilities of solid-state NMR spectroscopy as a valuable bioanalytical tool.
Similar content being viewed by others
References
Wüthrich K (1986) NMR of proteins and nucleic acids. Wiley, New York
Cavanagh J, Fairbrother WJ, Palmer AG III, Skelton NJ (1996) Protein NMR spectroscopy, principles and practice. Academic, San Diego
Castellani F, van Rossum B, Diehl A, Schubert M, Rehbein K, Oschkinat H (2002) Nature 420:98
Baldus M (2007) J Biomol NMR 39:73
Andronesi OC, Becker S, Seidel K, Heise H, Young HS, Baldus M (2005) J Am Chem Soc 127:12965
Tycko R (2006) Methods Enzymol 413:103
Müller SD, Angeliss AA, Walther TH, Grage SL, Lange C, Opella SJ, Ulrich AS (2007) Biochim Biophys Acta 1768:3071
Laage S, Marchetti A, Sein J, Pierattelli R, Sass HJ, Grzesiek S, Lesage A, Pintacuda G, Emsley L (2008) J Am Chem Soc 130:17216
Manolikas T, Herrmann T, Meier BH (2008) J Am Chem Soc 130:3959
Strandberg E, Kanithasen N, Tiltak D, Bürck J, Wadhwani P, Zwernemann O, Ulrich AS (2008) Biochemistry 47:2601
Wadhwani P, Bürck J, Strandberg E, Mink C, Afonin S, Ulrich AS (2008) J Am Chem Soc 130:16515
Aisenbrey C, Bechinger B, Gröbner G (2008) J Mol Biol 375:376
Ader C, Schneider R, Hornig S, Velisetty P, Wilson EM, Lange A, Giller K, Ohmert I, Martin-Eauclaire MF, Trauner D, Becker S, Pongs O, Baldus M (2008) Nat Struct Mol Biol 15:605
Park SH, Loudet C, Marassi FM, Dufourc EJ, Opella SJ (2008) J Magn Reson 193:133
Ader C, Schneider R, Seidel K, Etzkorn M, Becker S, Baldus M (2009) J Am Chem Soc 131:170
Ader C, Schneider R, Hornig S, Velisetty P, Vardanyan V, Giller K, Ohmert I, Becker S, Pongs O, Baldus M (2009) EMBO J 28:2825
Paravastu AK, Qahwash I, Leapman RD, Meredith SC, Tycko R (2009) Proc Natl Acad Sci USA 106:7443
McDermott A (2009) Annu Rev Biophys 38:385
Sani MA, Keech O, Gardeström P, Dufourc EJ, Gröbner G (2009) FASEB J 23:2872
Resende JM, Moraes CM, Munhoz VH, Aisenbrey C, Verly RM, Bertani P, Cesar A, Pilo-Veloso D, Bechinger B (2009) Proc Natl Acad Sci USA 106:16639
Aisenbrey C, Bertani P, Bechinger B (2010) Methods Mol Biol 618:209
Wu CH, Das BB, Opella SJ (2010) J Magn Reson 202:127
Gröger C, Lutz K, Brunner E (2009) Prog Nucl Magn Reson Spectrosc 54:54
Gröger C, Sumper M, Brunner E (2008) J Struct Biol 161:55
Brunner E, Ehrlich H, Schupp P, Hedrich R, Hunoldt S, Kammer M, Machill S, Paasch S, Bazhenov VV, Kurek D, Arnold T, Brockmann S, Ruhnow M, Born R (2009) J Struct Biol 168:539
Brunner E, Richthammer P, Ehrlich H, Paasch S, Simon P, Ueberlein S, van Pée K-H (2009) Angew Chem Int Ed 48:9724
Purcell EM, Torrey HC, Pound RV (1946) Phys Rev 69:37
Bloch F, Hansen WW, Packard M (1946) Phys Rev 70:474
Pake GE (1948) J Chem Phys 16:327
Mehring M (1983) Principles of high-resolution NMR in solids, 2nd edn. Springer, Berlin
Andrew ER, Bradbury A, Eades RG (1958) Nature 182:1659
Waugh JS, Huber LM, Haeberlen U (1968) Phys Rev Lett 20:180
Haeberlen U, Waugh JS (1968) Phys Rev 175:453
Pembleton RG, Ryan LM, Gerstein BC (1977) Rev Sci Instrum 48:1286
Scheler G, Haubenreisser U, Rosenberger H (1981) J Magn Reson 44:134
Bielecki A, Kolbert AC, Levitt MH (1989) Chem Phys Lett 155:341
Vinogradov E, Madhu PK, Vega S (1999) Chem Phys Lett 314:443
Sakellariou D, Lesage A, Hodgkinson P, Emsley L (2000) Chem Phys Lett 319:253
Pines A, Waugh JS, Gibby MG (1972) J Chem Phys 56:1776
Pines A, Gibby MG, Waugh JS (1973) J Chem Phys 59:569
Metz G, Wu X, Smith SO (1994) J Magn Reson A 110:219
Hediger S, Meier BH, Kurur ND, Bodenhausen G, Ernst RR (1994) Chem Phys Lett 223:283
Hediger S, Meier BH, Ernst RR (1995) Chem Phys Lett 240:449
Bennett AE, Rienstra CM, Auger M, Lakshmi KV, Griffin RG (1995) J Chem Phys 103:6951
Fung BM, Khitrin AK, Ermolaev K (2000) J Magn Reson 142:97
Iuga A, Ader C, Gröger C, Brunner E (2007) Annu Rep NMR Spectrosc 60:145
Gullion T, Schaefer J (1989) J Magn Reson 81:196
Levitt MMH, Raleigh DP, Creuzet F, Griffin RG (1990) J Chem Phys 92:6347
Ernst RR, Bodenhausen G, Wokaun A (1987) Principles of nuclear magnetic resonance in one and two dimensions. Clarendon Press, Oxford
Bax A, Freeman R, Kempsell SP (1980) J Am Chem Soc 102:4849
Levitt MH, Ernst RR (1983) Mol Phys 50:1109
Lesage A, Bardet M, Emsley L (1999) J Am Chem Soc 121:10987
Baldus M, Meier BH (1996) J Magn Reson A 121:65
Fyfe CA, Wong-Moon KC, Huang Y, Grondey H (1995) J Am Chem Soc 117:10397
Elena B, Lesage A, Steuernagel S, Böckmann A, Emsley L (2005) J Am Chem Soc 127:17296
Mao K, Pruski M (2009) J Magn Reson 201:165
Scheidt HA, Schibur S, Magalhães A, de Azevedo ER, Bonagamba TJ, Pascui O, Schulz R, Reichert D, Huster D (2010) Biopolymers 93:520
Krushelnitsky A, de Azevedo E, Linser R, Reif B, Saalwächter K, Reichert D (2009) J Am Chem Soc 131:12097
Li W, McDermott A (2009) J Biomol NMR 45:227
Abragam A (1961) Principles of nuclear magnetism. Oxford University Press, Oxford
Hoult DI, Richards RE (1976) J Magn Reson 24:71
Kozlov MB, Haase J, Baumann C, Webb AG (2005) Solid State Nucl Magn Reson 28:64
Spiess HW (2008) Angew Chem Int Ed 47:639
Opella SJ (2009) Nat Meth 6:197
Abragam A, Goldman M (1978) Rep Prog Phys 41:395
Matsuki Y, Maly T, Ouari O, Karoui H, Le Moigne F, Rizzato E, Lyubenova S, Herzfeld J, Prisner T, Tordo P, Griffin RG (2009) Angew Chem Int Ed 48:4996
Barnes AB, De Paëpe G, van der Wel PCA, Hu K-N, Joo C-G, Bajaj VS, Mak-Jurkauskas ML, Sirigiri JR, Herzfeld J, Temkin RJ, Griffin RG (2008) Appl Magn Reson 34:237
Maly T, Debelouchina GT, Bajaj VS, Hu K-N, Joo C-G, Mak-Jurkauskas ML, Sirigiri JR, van der Wel PCA, Herzfeld J, Temkin RJ, Griffin RG (2008) J Chem Phys 128:052211
Rosay M, Tometich L, Pawsey S, Bader R, Schauwecker R, Blank M, Borchard PM, Cauffman SR, Felch KL, Weber RT, Temkin RJ, Griffin RG, Maas WE (2010) Phys Chem Chem Phys (in press). doi:10.1039/c003685b
Van der Wel PCA, Hu K-N, Lewandowski J, Griffin RG (2006) J Am Chem Soc 128:10840
Barnes AB, Andreas LB, Huber M, Ramachandran R, van der Wel PCA, Veshtort M, Griffin RG, Mehta MA (2009) J Magn Reson 200:95
Bajaj VS, Mak-Jurkauskas ML, Belenky M, Herzfeld J, Griffin RG (2010) J Magn Reson 202:9
Bargon J, Fischer H (1967) Z Naturforsch 22a:1556
Ward HR, Lawler RG (1967) J Am Chem Soc 89:5518
Lawler RG (1967) J Am Chem Soc 89:5519
Bargon J (2006) Phys Chem Chem Phys 5:970
Cocivera M (1968) J Am Chem Soc 90:3261
Kaptein R, den Hollander JA, Antheunis D, Oosterhoff LJ (1970) J Chem Soc D 24:1687
Zysmilich MG, McDermott A (1994) J Am Chem Soc 116:8362
Schulten EAM, Matysik J, Alia, Kiihne S, Raap J, Lugtenburg J, Gast P, Hoff AJ, de Groot JM (2002) Biochemistry 41:8708
Roy E, Rohmer T, Gast P, Jeschke G, Alia A, Matysik J (2008) Biochemistry 47:4629
Diller A, Roy E, Gast P, van Gorkom HJ, de Groot HJM, Glaubitz C, Jeschke G, Matysik J, Alia A (2007) Proc Natl Acad Sci USA 104:12767
Daviso E, Prakash S, Alia A, Gast P, Neugebauer J, Jeschke G, Matysik J (2009) Proc Natl Acad Sci USA 106:22281
Walker T, Happer W (1997) Rev Mod Phys 69:629
Appelt S, Baranga B-A, Erickson CJ, Romalis MV, Young AR (1998) Phys Rev A 58:1412
Fink A, Baumer D, Brunner E (2005) Phys Rev A 72:053411
Ito T, Fraissard J (1982) J Chem Phys 76:5225
Raftery D, Long H, Meersmann T, Grandinetti PJ, Reven L, Pines A (1991) Phys Rev Lett 66:584
Bowers CR, Storhaug V, Webster CE, Bharatam J, Cottone A 3rd, Gianna R, Betsey K, Gaffney BJ (1999) J Am Chem Soc 121:9370
Locci E, Dehouck Y, Casu M, Saba G, Lai A, Luhmer M, Reisse J, Bartik K (2001) J Magn Reson 150:167
Rubin SM, Spence M, Goodson BM, Wemmer DE, Pines A (2000) Proc Natl Acad Sci USA 97:9472
Rubin SM, Lee S-Y, Ruiz EJ, Pines A, Wemmer DE (2002) J Mol Biol 322:425
Gröger C, Möglich A, Pons M, Koch B, Hengstenberg W, Kalbitzer HR, Brunner E (2003) J Am Chem Soc 125:8726
Dubois L, de Silva P, Landon C, Huber JG, Ponchet M, Vovelle F, Berthault P, Desvaux H (2004) J Am Chem Soc 126:15738
Anedda R, Era B, Casu M, Fais A, Ceccarelli M, Corda M, Ruggerone P (2008) J Phys Chem B 112:15856
Brunner E (1999) Conc Magn Reson 11:313
Raftery D (2006) Annu Rep NMR Spectrosc 57:205
Albert MS, Cates GD, Driehuys B, Happer W, Saam B, Springer CS Jr, Wishnia A (1994) Nature 370:199
Matsuoka S, Patz S, Albert MS, Sun Y, Rizi RR, Gefter WB, Hatabu H (2009) J Thorac Imaging 24:181
Brunner E, Seydoux R, Haake M, Pines A, Reimer JA (1998) J Magn Reson 130:145
Navon G, Song Y-Q, Rõõm T, Appelt S, Taylor RE, Pines A (1996) Science 271:1848
Desvaux H, Marion DJ, Huber G, Dubois L, Berthault P (2006) Eur Phys J Appl Phys 36:25
Schröder L, Lowery TJ, Hilty C, Wemmer DE, Pines A (2006) Science 314:446
Berthault P, Bogaert-Buchmann A, Desvaux H, Huber G, Boulard Y (2008) J Am Chem Soc 130:16456
Schlundt A, Kilian W, Beyermann M, Sticht J, Günther S, Höppner S, Falk K, Roetzschke O, Mitschang L, Freund C (2009) Angew Chem 121:4206
Bowers CR, Weitekamp DR (1986) Phys Rev Lett 57:2645
Eisenschmid TC, Kirss RU, Deutsch PP, Hommeltoft SI, Eisenberg R, Bargon J, Lawler RG, Balch AL (1987) J Am Chem Soc 109:8089
Pravica M, Weitekamp DP (1988) Chem Phys Lett 145:255
Korchak SE, Ivanov KL, Yurkovskaya AV, Vieth H-M (2009) Phys Chem Chem Phys 11:11146
Haake M, Natterer J, Bargon J (1996) J Am Chem Soc 118:8688
Kuhn LT, Bommerich U, Bargon J (2006) J Phys Chem A 110:3521
Carson PJ, Bowers CR, Weitekamp DP (2001) J Am Chem Soc 123:11821
Adams RW, Aguilar JA, Atkinson KD, Cowley MJ, Elliott PIP, Duckett SB, Green GGR, Khazal IG, López-Serrano J, Williamson DC (2009) Science 323:1708
Mishkovsky M, Frydman L (2008) Chemphyschem 9:2340
Wickramasinghe NP, Kotecha M, Samoson A, Past J, Ishii Y (2007) J Magn Reson 184:350
Linser R, Chevelkov V, Diehl A, Reif B (2007) J Magn Reson 189:209
Wickramasinghe NP, Parthasarathy S, Jones CR, Bhardwaj C, Long F, Kotecha M, Mehboob S, Fung LW-M, Past J, Samoson A, Ishii Y (2009) Nat Meth 6:215
Lopez JJ, Kaiser C, Asami S, Glaubitz C (2009) J Am Chem Soc 131:15970
Yamauchi K, Janssen JWG, Kentgens APM (2004) J Magn Reson 167:87
Kentgens APM, Bart J, van Bentum PJM, Brinkmann A, van Eck ERH, Gardeniers JGE, Janssen JWG, Knijn P, Vasa S, Verkuijlen MHW (2008) J Chem Phys 128:052202
Janssen H, Brinkmann A, van Eck ERH, van Bentum JM, Kentgens APM (2006) J Am Chem Soc 126:8722
Brinkmann A, Vasa SK, Janssen H, Kentgens APM (2010) Chem Phys Lett 485:275
Vasa SK, van Eck ERH, Janssen JWG, Kentgens APM (2010) Phys Chem Chem Phys 12:4813
Sakellariou D, Le Goff G, Jacquinot J-F (2007) Nature 447:694
Maricq MM, Waugh JS (1979) J Chem Phys 70:3300
Brunner E, Freude D, Gerstein BC, Pfeifer H (1990) J Magn Reson 90:90
Brunner E (1990) J Chem Soc Faraday Trans 86:3957
Samoson A, Tuherm T, Past J, Reinhold A, Anupõld T, Heinmaa I (2004) Top Curr Chem 246:15
Suwelack D, Rothwell WP, Waugh JS (1980) J Chem Phys 73:2559
Rothwell WP, Waugh JS (1981) J Chem Phys 74:2721
Fenzke D, Gerstein B, Pfeifer H (1992) J Magn Reson 98:469
van Rossum B-J, Boender GJ, de Groot HJM (1996) J Magn Reson A 120:274
Leskes M, Steuernagel S, Schneider D, Madhu PK, Vega S (2008) Chem Phys Lett 466:95
Lafon O, Wang Q, Hu B, Trébosc J, Deng F, Amoureux J-P (2009) J Chem Phys 130:014504
Chevelkov V, Rehbein K, Diehl A, Reif B (2006) Angew Chem Int Ed 45:3878
Akbey Ü, Lange S, Franks WT, Linser R, Rehbein K, Diehl A, van Rossum B-J, Reif B, Oschkinat H (2010) J Biomol NMR 46:67
Agarwal V, Linser R, Fink U, Faelber K, Reif B (2010) J Am Chem Soc 132:3187
Ashbrook SE (2009) Phys Chem Chem Phys 11:6892
Acknowledgements
The authors wish to thank Annett Bachmann and Renate Schulze for carefully proofreading the manuscript. Financial support from the Deutsche Forschungsgemeinschaft (BR 1278/ 12) is gratefully acknowledged.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Published in the special issue on Focus on Bioanalysis with Guest Editors Antje J. Baeumner, Günter Gauglitz, and Frieder W. Scheller.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Paasch, S., Brunner, E. Trends in solid-state NMR spectroscopy and their relevance for bioanalytics. Anal Bioanal Chem 398, 2351–2362 (2010). https://doi.org/10.1007/s00216-010-4037-5
Received:
Revised:
Accepted:
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s00216-010-4037-5