Skip to main content

2017 | OriginalPaper | Buchkapitel

10. Postglacial Evolution of the Odra River Mouth, Poland-Germany

verfasst von : Ryszard Krzysztof Borówka, Andrzej Osadczuk, Krystyna Osadczuk, Andrzej Witkowski, Artur Skowronek, Małgorzata Latałowa, Kamila Mianowicz

Erschienen in: Coastline Changes of the Baltic Sea from South to East

Verlag: Springer International Publishing

Aktivieren Sie unsere intelligente Suche, um passende Fachinhalte oder Patente zu finden.

search-config
loading …

Abstract

As revealed by multidisciplinary research, the Odra River mouth area was evolving during the Late Glacial and Holocene by changing from glacio-fluvial to fluvio-limnic to marine through to the present lagoonal area. In the Late Pleistocene, the pre-Odra River was rolling westward along the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley to discharge, farther away and like the rivers Elbe and Rhine, to the Atlantic. After the Scandinavian icesheet retreat (ca. 14.5 ky BP), the ancient river was flowing north-west to discharge to the Baltic Sea, most likely close to the eastern part of today’s Island of Rügen. Initially, the Odra was a braided river of a type, with many wandering channels and sandbanks. In the early Holocene, the river became anastomosing, with stabilised channels. In the mid-Holocene, the Odra was most likely meandering through swamps and bogs. In the late Atlantic period, during the Littorina transgression (ca. 7 ky BP), the river valley was invaded by the sea water and was transformed into a marine embayment extending southward down to today’s city of Szczecin. The river mouth area became an estuary. During the marine transgression, erosion processes affected two islands composed of glacial sediments: the Wolin and the Usedom. Erosion of the islands and the intensifying longshore transport produced two sandy spits which grew in size and gradually blocked the embayment, turning it into a lagoon. At present, the Odra River mouth area shows characteristics of a lagoon.

Sie haben noch keine Lizenz? Dann Informieren Sie sich jetzt über unsere Produkte:

Springer Professional "Wirtschaft+Technik"

Online-Abonnement

Mit Springer Professional "Wirtschaft+Technik" erhalten Sie Zugriff auf:

  • über 102.000 Bücher
  • über 537 Zeitschriften

aus folgenden Fachgebieten:

  • Automobil + Motoren
  • Bauwesen + Immobilien
  • Business IT + Informatik
  • Elektrotechnik + Elektronik
  • Energie + Nachhaltigkeit
  • Finance + Banking
  • Management + Führung
  • Marketing + Vertrieb
  • Maschinenbau + Werkstoffe
  • Versicherung + Risiko

Jetzt Wissensvorsprung sichern!

Springer Professional "Technik"

Online-Abonnement

Mit Springer Professional "Technik" erhalten Sie Zugriff auf:

  • über 67.000 Bücher
  • über 390 Zeitschriften

aus folgenden Fachgebieten:

  • Automobil + Motoren
  • Bauwesen + Immobilien
  • Business IT + Informatik
  • Elektrotechnik + Elektronik
  • Energie + Nachhaltigkeit
  • Maschinenbau + Werkstoffe




 

Jetzt Wissensvorsprung sichern!

Literatur
Zurück zum Zitat Bond G, Kromer B, Beer J, Muscheler R, Evans MN, Showers W, Hoffmann S, Lotti-Bond R, Hajdas I, Bonani G (2001) Persistent solar influence on North Atlantic climate during the Holocene. Science 294:2130–2136 Bond G, Kromer B, Beer J, Muscheler R, Evans MN, Showers W, Hoffmann S, Lotti-Bond R, Hajdas I, Bonani G (2001) Persistent solar influence on North Atlantic climate during the Holocene. Science 294:2130–2136
Zurück zum Zitat Borówka RK, Cedro B (2011) Holocene marine ingressions in the coastal zone of the Pomeranian Bay based on radiocarbon assays. Geochronometria 38(1):85–92CrossRef Borówka RK, Cedro B (2011) Holocene marine ingressions in the coastal zone of the Pomeranian Bay based on radiocarbon assays. Geochronometria 38(1):85–92CrossRef
Zurück zum Zitat Borówka RK, Musielak S (1997) Budowa geologiczna i rozwój krajobrazu okolic Zalewu Szczecińskiego. In: Kaliciuk J, Staszewski A (eds) Ostoje ptaków w polskiej części Zalewu Szczecińskiego. Computer Originals, Szczecin Borówka RK, Musielak S (1997) Budowa geologiczna i rozwój krajobrazu okolic Zalewu Szczecińskiego. In: Kaliciuk J, Staszewski A (eds) Ostoje ptaków w polskiej części Zalewu Szczecińskiego. Computer Originals, Szczecin
Zurück zum Zitat Borówka RK, Osadczuk A (2003) Zmiany hydrograficzne w obszarze ujściowym Odry podczas późnego glacjału i holocenu. Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności I:139–144 Borówka RK, Osadczuk A (2003) Zmiany hydrograficzne w obszarze ujściowym Odry podczas późnego glacjału i holocenu. Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności I:139–144
Zurück zum Zitat Borówka RK, Osadczuk K (2005) Morfologia i budowa geologiczna delty wstecznej Świny. Geologia i Geomorfologia,vol 6. Słupsk, pp 201–208 Borówka RK, Osadczuk K (2005) Morfologia i budowa geologiczna delty wstecznej Świny. Geologia i Geomorfologia,vol 6. Słupsk, pp 201–208
Zurück zum Zitat Borówka RK, Witkowski A, Tomkowiak J, Olas M, Gusar K, Liszkiewicz E (1999) Pokrywa osadowa Zalewu Szczecińskiego i basenów przyległych. In: Borówka RK (ed) Problemy geologii, hydrogeologii i ochrony środowiska wybrzeża morskiego Pomorza Zachodniego. Sesja referatowa i konferencje terenowe. LXX Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Szczecin, pp 97–110 Borówka RK, Witkowski A, Tomkowiak J, Olas M, Gusar K, Liszkiewicz E (1999) Pokrywa osadowa Zalewu Szczecińskiego i basenów przyległych. In: Borówka RK (ed) Problemy geologii, hydrogeologii i ochrony środowiska wybrzeża morskiego Pomorza Zachodniego. Sesja referatowa i konferencje terenowe. LXX Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Szczecin, pp 97–110
Zurück zum Zitat Borówka RK, Wawrzyniak-Wydrowska B, Witkowski A, Woziński R (2000) Holoceńskie zespoły mięczaków w osadach Zalewu Szczecińskiego. XVI Krajowe Sympozjum, Malakologiczne, p 9–10 Borówka RK, Wawrzyniak-Wydrowska B, Witkowski A, Woziński R (2000) Holoceńskie zespoły mięczaków w osadach Zalewu Szczecińskiego. XVI Krajowe Sympozjum, Malakologiczne, p 9–10
Zurück zum Zitat Borówka RK, Osadczuk A, Duda T, Pazdur A, Pawlyta J (2001) Lithostratigraphy and chronostratigraphy of the infilling deposits the Szczecin Lagoon, northwestern Poland. In: Methods of absolute chronology. 7th international conference, Ustroń, Poland, 23–26th April 2001. Book of abstracts. Gliwice, pp 71–72 Borówka RK, Osadczuk A, Duda T, Pazdur A, Pawlyta J (2001) Lithostratigraphy and chronostratigraphy of the infilling deposits the Szczecin Lagoon, northwestern Poland. In: Methods of absolute chronology. 7th international conference, Ustroń, Poland, 23–26th April 2001. Book of abstracts. Gliwice, pp 71–72
Zurück zum Zitat Borówka RK, Latałowa M, Osadczuk A, Święta J, Witkowski A (2002) Palaeogeography and palaeoecology of Szczecin Lagoon. In: Lampe R (ed) Holocene evolution of the south-western Baltic coast – geological, archaeological and palaeo-environmental aspects, Greifswalder geographische Arbeiten, Band 27. Ernst-Moritz-Arndt-University, Greifswald, pp 107–113 Borówka RK, Latałowa M, Osadczuk A, Święta J, Witkowski A (2002) Palaeogeography and palaeoecology of Szczecin Lagoon. In: Lampe R (ed) Holocene evolution of the south-western Baltic coast – geological, archaeological and palaeo-environmental aspects, Greifswalder geographische Arbeiten, Band 27. Ernst-Moritz-Arndt-University, Greifswald, pp 107–113
Zurück zum Zitat Borówka RK, Woziński R, Wawrzyniak-Wydrowska B (2003) The malacofauna from the Holocene deposits of Świna Barrier. Malakofauna w osadach holoceńskich Bramy Świny. In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 130–140 Borówka RK, Woziński R, Wawrzyniak-Wydrowska B (2003) The malacofauna from the Holocene deposits of Świna Barrier. Malakofauna w osadach holoceńskich Bramy Świny. In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 130–140
Zurück zum Zitat Borówka RK, Osadczuk A, Latałowa M, Duda T, Woziński R, Witkowski A, Święta J, Kosińska B (2005a) Pokrywa osadowa Zalewu Szczecińskiego i jego wymowa paleogeograficzna. In: Borówka RK, Musielak S (eds) Środowisko przyrodnicze wybrzeży Zatoki Pomorskiej i Zalewu Szczecińskiego. Wybrane aspekty. Oficyna IN PLUS, Szczecin Borówka RK, Osadczuk A, Latałowa M, Duda T, Woziński R, Witkowski A, Święta J, Kosińska B (2005a) Pokrywa osadowa Zalewu Szczecińskiego i jego wymowa paleogeograficzna. In: Borówka RK, Musielak S (eds) Środowisko przyrodnicze wybrzeży Zatoki Pomorskiej i Zalewu Szczecińskiego. Wybrane aspekty. Oficyna IN PLUS, Szczecin
Zurück zum Zitat Borówka RK, Osadczuk A, Witkowski A, Wawrzyniak-Wydrowska B, Duda T (2005b) Late Glacial and Holocene depositional history in the eastern part of the Szczecin Lagoon (Great Lagoon) basin – NW Poland. Quat Int 130:87–96CrossRef Borówka RK, Osadczuk A, Witkowski A, Wawrzyniak-Wydrowska B, Duda T (2005b) Late Glacial and Holocene depositional history in the eastern part of the Szczecin Lagoon (Great Lagoon) basin – NW Poland. Quat Int 130:87–96CrossRef
Zurück zum Zitat Borówka RK, Strobel W, Hałas S (2012) Stable isotope composition of subfossil Cerastoderma glaucum shells from the Szczecin Bay brackich deposits and its palaeogeographical implications (South Baltic Coast, Poland). Quat Res 77:245–250CrossRef Borówka RK, Strobel W, Hałas S (2012) Stable isotope composition of subfossil Cerastoderma glaucum shells from the Szczecin Bay brackich deposits and its palaeogeographical implications (South Baltic Coast, Poland). Quat Res 77:245–250CrossRef
Zurück zum Zitat Bramer H (1966) Nowe dane do zagadnienia zastoiska szczecińskiego. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnia, Poznan, Vol. XVII, p 25–41 Bramer H (1966) Nowe dane do zagadnienia zastoiska szczecińskiego. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnia, Poznan, Vol. XVII, p 25–41
Zurück zum Zitat Bramer H (1978) Über Transgressionvorgäange am Südrand des Kleinen Haffs. Wissenschaftliche Zeitschrift der Ernst-Moritz-Arndt-Univerität Greifswald, Jahrgang XXVII, Greifswald, p 11–15 Bramer H (1978) Über Transgressionvorgäange am Südrand des Kleinen Haffs. Wissenschaftliche Zeitschrift der Ernst-Moritz-Arndt-Univerität Greifswald, Jahrgang XXVII, Greifswald, p 11–15
Zurück zum Zitat Brandt K (1896) Über das Stettiner Haff. Wissenschaftliche Meeresuntersuchungen. Bd. 1(2):107–130 Brandt K (1896) Über das Stettiner Haff. Wissenschaftliche Meeresuntersuchungen. Bd. 1(2):107–130
Zurück zum Zitat Coleman M, Suhayda N, Whelan T, Wright LD (1974) Mass movement of Mississippi River delta sediments. Gulf Coast Assoc Geol Soc Trans 24:49–68 Coleman M, Suhayda N, Whelan T, Wright LD (1974) Mass movement of Mississippi River delta sediments. Gulf Coast Assoc Geol Soc Trans 24:49–68
Zurück zum Zitat Deecke W (1893) Ein Versuch zur Erklärung der Oderbucht. Zeitschr Deutsch Geol Gesellsch 45:563–578 Deecke W (1893) Ein Versuch zur Erklärung der Oderbucht. Zeitschr Deutsch Geol Gesellsch 45:563–578
Zurück zum Zitat Deecke W (1905) Ein Versuch, die Bänke der Ostsee vor der pommerschen Küste geologisch zu erklären. N. Jahrb. Für Mineralogie, Geologie und Paläontologie, Bd. XX, Stuttgart Deecke W (1905) Ein Versuch, die Bänke der Ostsee vor der pommerschen Küste geologisch zu erklären. N. Jahrb. Für Mineralogie, Geologie und Paläontologie, Bd. XX, Stuttgart
Zurück zum Zitat Deecke W (1907) Geologie von Pommern. Gebrüder Borntraeger, Berlin Deecke W (1907) Geologie von Pommern. Gebrüder Borntraeger, Berlin
Zurück zum Zitat Dobracka E (1980) Rozwój doliny Dolnej Odry i Niziny Puszczy Wkrzańskiej w późnym glacjale i holocenie. Kwartalnik Geol., T. 24, 4 Dobracka E (1980) Rozwój doliny Dolnej Odry i Niziny Puszczy Wkrzańskiej w późnym glacjale i holocenie. Kwartalnik Geol., T. 24, 4
Zurück zum Zitat Dobracka E (1983) Development of the Lower Odra Valley and the Wkra Forest (Ueckermünder Heide) Lowland in the Late Glacial and the Holocene. In: Das Jungquartär und seine Nutzung im Küsten- und Binnentiefland der DDR und der VR Polen, Ergänzungheft nr. 282 zu Peterm. Geogr Mitteil pp 108–117 Dobracka E (1983) Development of the Lower Odra Valley and the Wkra Forest (Ueckermünder Heide) Lowland in the Late Glacial and the Holocene. In: Das Jungquartär und seine Nutzung im Küsten- und Binnentiefland der DDR und der VR Polen, Ergänzungheft nr. 282 zu Peterm. Geogr Mitteil pp 108–117
Zurück zum Zitat Duda T (1999) Osady fitogeniczne w dolinie dolnej Odry: miąższość, wykształcenie, litologia i wiek. In: Borówka RK, Młynarczyk Z, Wojciechowski A (eds) Ewolucja geosystemów nadmorskich południowego Bałtyku. Bogucki Wyd. Nauk, Poznań-Szczecin, pp 73–78 Duda T (1999) Osady fitogeniczne w dolinie dolnej Odry: miąższość, wykształcenie, litologia i wiek. In: Borówka RK, Młynarczyk Z, Wojciechowski A (eds) Ewolucja geosystemów nadmorskich południowego Bałtyku. Bogucki Wyd. Nauk, Poznań-Szczecin, pp 73–78
Zurück zum Zitat Duda T (2006) Sedymentacja osadów fluwialnych w Dolinie Dolnej Odry rozwijającej się pod wpływem długotrwałego wzrostu poziomu morza. PhD thesis, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin Duda T (2006) Sedymentacja osadów fluwialnych w Dolinie Dolnej Odry rozwijającej się pod wpływem długotrwałego wzrostu poziomu morza. PhD thesis, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
Zurück zum Zitat Duda T, Borówka RK (2004) Vistulian and Late Holocene development of the Lower Odra Valley 8th international conference “Methods of absolute chronology”, 17–19th May 2004, Ustroń Duda T, Borówka RK (2004) Vistulian and Late Holocene development of the Lower Odra Valley 8th international conference “Methods of absolute chronology”, 17–19th May 2004, Ustroń
Zurück zum Zitat Duda T, Borówka RK (2007) Zmiany w krajobrazie doliu dolnej Odry na tle rozwoju paleogeograficznego regionu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG VII:210–218 Duda T, Borówka RK (2007) Zmiany w krajobrazie doliu dolnej Odry na tle rozwoju paleogeograficznego regionu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG VII:210–218
Zurück zum Zitat Gradziński R, Kostecka A, Radomski A, Unrug R (1986) Zarys sedymentologii. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa Gradziński R, Kostecka A, Radomski A, Unrug R (1986) Zarys sedymentologii. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa
Zurück zum Zitat Hartnack W (1926) Die Küste Hinterpommerns unter besonderer Berücksichtigung der Morphologie, vol 2. Beiheft zum Jehrb. Pomm. Geographische Ges, Greifswald, Bd. 43–44 Hartnack W (1926) Die Küste Hinterpommerns unter besonderer Berücksichtigung der Morphologie, vol 2. Beiheft zum Jehrb. Pomm. Geographische Ges, Greifswald, Bd. 43–44
Zurück zum Zitat Jasnowski M (1962) Budowa i roślinność torfowisk Pomorza Zachodniego. Prace Szczecinskiego Towarzystwa Naukowego, vol 10. Szczecin Jasnowski M (1962) Budowa i roślinność torfowisk Pomorza Zachodniego. Prace Szczecinskiego Towarzystwa Naukowego, vol 10. Szczecin
Zurück zum Zitat Karczewski A (1968) Wpływ recesji lobu Odry na powstanie i rozwój sieci dolinnej Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, T.8, vol 3, Poznań Karczewski A (1968) Wpływ recesji lobu Odry na powstanie i rozwój sieci dolinnej Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, T.8, vol 3, Poznań
Zurück zum Zitat Karczewski A (1998) Geomorfologia. Nizina Szczecińska i Pojezierze Myśliborskie. UAM Poznań 1998 Karczewski A (1998) Geomorfologia. Nizina Szczecińska i Pojezierze Myśliborskie. UAM Poznań 1998
Zurück zum Zitat Keilhack K (1898) Die stillstandslagen des letzten Inlandeise und die hydrographische Entwickelung des pommerschen Küstengebiete. Jahrbuch Preuss Geol Landesanst 19:90–152 Keilhack K (1898) Die stillstandslagen des letzten Inlandeise und die hydrographische Entwickelung des pommerschen Küstengebiete. Jahrbuch Preuss Geol Landesanst 19:90–152
Zurück zum Zitat Keilhack K (1912) Die Verlandung der Swinepforte. Jahrbuch der Koniglisch Preussischen Geologischen Landesanstalt. Bd. XXXII, T.2, Berlin, p 209–244 Keilhack K (1912) Die Verlandung der Swinepforte. Jahrbuch der Koniglisch Preussischen Geologischen Landesanstalt. Bd. XXXII, T.2, Berlin, p 209–244
Zurück zum Zitat Keilhack K (1914) Erluterungen zur Geologischen Karten von Preussen und benachbarten Bundesstaaten. Blatt Swinemünde, Berlin Keilhack K (1914) Erluterungen zur Geologischen Karten von Preussen und benachbarten Bundesstaaten. Blatt Swinemünde, Berlin
Zurück zum Zitat Kliewe H (1959) Ergebnisse geomorfologischer Untersuchungen im Odermudungeb. Geogr Berichte 4 Kliewe H (1959) Ergebnisse geomorfologischer Untersuchungen im Odermudungeb. Geogr Berichte 4
Zurück zum Zitat Kliwe H (1960) Die insel Usedom in ihrer spat-und nacheiszeitlichen Formenentwicklung. Deutscher Verl. d. Wiss, Berlin Kliwe H (1960) Die insel Usedom in ihrer spat-und nacheiszeitlichen Formenentwicklung. Deutscher Verl. d. Wiss, Berlin
Zurück zum Zitat Kolago C (ed) (1972) Odrą od źródeł do Bałtyku. Przewodnik geologiczno-krajoznawczy. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa Kolago C (ed) (1972) Odrą od źródeł do Bałtyku. Przewodnik geologiczno-krajoznawczy. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa
Zurück zum Zitat Kolp O (1983) Die schrittweise Verlagerung der Odermündung von der Bornholmmulde bis in die Oderbucht infolge holozäner Wasserstandsänderungen im südlichen Ostseeraum. Petermanns Geogr Mitt 127:73–87 Kolp O (1983) Die schrittweise Verlagerung der Odermündung von der Bornholmmulde bis in die Oderbucht infolge holozäner Wasserstandsänderungen im südlichen Ostseeraum. Petermanns Geogr Mitt 127:73–87
Zurück zum Zitat Kolp O (1986) Verlagerung der Odermundung von der Bornholmmulde bis in die Oderbucht Acta Universitatis Nicolai Copernici. Geografia XXI, Toruń Kolp O (1986) Verlagerung der Odermundung von der Bornholmmulde bis in die Oderbucht Acta Universitatis Nicolai Copernici. Geografia XXI, Toruń
Zurück zum Zitat Kolp O (1990) The Ancylus Lake Phase of the post-glacial evolution of the Baltic Sea Quaestiones Geographicae 13/14, Poznań Kolp O (1990) The Ancylus Lake Phase of the post-glacial evolution of the Baltic Sea Quaestiones Geographicae 13/14, Poznań
Zurück zum Zitat Kostecki R, Janczak-Kostecka B (2011) Holocene evolution of the Pomeranian Bay environment, southern Baltic Sea, Oceanologia, Volume 53, Supplement 1, Changing water, energy and biogeochemical cycles in the Baltic Sea basin. The 6th study conference on BALTEX, Międzyzdroje, 14–18 June 2010, p 471–487 Kostecki R, Janczak-Kostecka B (2011) Holocene evolution of the Pomeranian Bay environment, southern Baltic Sea, Oceanologia, Volume 53, Supplement 1, Changing water, energy and biogeochemical cycles in the Baltic Sea basin. The 6th study conference on BALTEX, Międzyzdroje, 14–18 June 2010, p 471–487
Zurück zum Zitat Kozarski S (1995) Deglacjacja północno-zachodniej Polski, warunki środowiska i transformacja geosystemu (~20 ka – 10 ka BP), Dokumentacja Geograficzna 1. Wydaw, Wrocław Kozarski S (1995) Deglacjacja północno-zachodniej Polski, warunki środowiska i transformacja geosystemu (~20 ka – 10 ka BP), Dokumentacja Geograficzna 1. Wydaw, Wrocław
Zurück zum Zitat Kramarska R (1998) Origin and development of the Odra bank in the light of geologic structure and radiocarbon dating. Geol Quart 42(3):277–288 Kramarska R (1998) Origin and development of the Odra bank in the light of geologic structure and radiocarbon dating. Geol Quart 42(3):277–288
Zurück zum Zitat Kramarska R, Jurowska Z (1991) Objaśnienia do Mapy Geologicznej Dna Bałtyku 1:200 000, arkusze Dziwnów, Szczecin. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, pp 1–40 Kramarska R, Jurowska Z (1991) Objaśnienia do Mapy Geologicznej Dna Bałtyku 1:200 000, arkusze Dziwnów, Szczecin. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, pp 1–40
Zurück zum Zitat Krzymińska J, Przeździecki P (2001) Palaeogeography of Late Glacial and Lower Holocene lakes in the Pomeranian Bay on the basis of malacofauna and ostracodes and seismoacustic data. Stud Quatern 18:3–10 Krzymińska J, Przeździecki P (2001) Palaeogeography of Late Glacial and Lower Holocene lakes in the Pomeranian Bay on the basis of malacofauna and ostracodes and seismoacustic data. Stud Quatern 18:3–10
Zurück zum Zitat Lampe R (2005) Late-glacial and Holocene water-level variations along the NE-German Baltic Sea coast – review and new results. Quat Int 133:21–136 Lampe R (2005) Late-glacial and Holocene water-level variations along the NE-German Baltic Sea coast – review and new results. Quat Int 133:21–136
Zurück zum Zitat Lampe R, Janke W (2004) The Holocene sea-level rise in the southern Baltic as reflected in coastal peat sequences. Polish Geol Inst Special Pap 11:19–30 Lampe R, Janke W (2004) The Holocene sea-level rise in the southern Baltic as reflected in coastal peat sequences. Polish Geol Inst Special Pap 11:19–30
Zurück zum Zitat Latałowa M, Borówka RK (2003) Palinologiczne i radiowęglowe podstawy chronostratygrafii osadów dennych Zalewu Szczecińskiego (Palynological and radiocarbon data for chronostratigraphy of bottom sediments in Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II. Środowisko abiotyczne. Oficyna IN PLUS, Szczecin, pp 141–146 Latałowa M, Borówka RK (2003) Palinologiczne i radiowęglowe podstawy chronostratygrafii osadów dennych Zalewu Szczecińskiego (Palynological and radiocarbon data for chronostratigraphy of bottom sediments in Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II. Środowisko abiotyczne. Oficyna IN PLUS, Szczecin, pp 141–146
Zurück zum Zitat Latałowa M, Święta J (2003) Późnoglacjalna i holoceńska sukcesja roślinności lokalnej na obszarze Zalewu Szcecińskiego (The Late-glacial and Holocene succesion of local vegetation in the area of Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego II. Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 123–129 Latałowa M, Święta J (2003) Późnoglacjalna i holoceńska sukcesja roślinności lokalnej na obszarze Zalewu Szcecińskiego (The Late-glacial and Holocene succesion of local vegetation in the area of Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego II. Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 123–129
Zurück zum Zitat Latałowa M, Witkowski A, Wawrzyniak-Wydrowska B, Święta J, Woziński R, Borówka RK (2003) Ewolucja ekosystemów na obszarze Zalewu Szczecińskiego w późnym glacjale i holocenie (Evolution of the Late-glacial and Holocene ecosystems in the area of Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. I. Środowisko abiotyczne. Oficyna IN PLUS, Szczecin, pp 119–122 Latałowa M, Witkowski A, Wawrzyniak-Wydrowska B, Święta J, Woziński R, Borówka RK (2003) Ewolucja ekosystemów na obszarze Zalewu Szczecińskiego w późnym glacjale i holocenie (Evolution of the Late-glacial and Holocene ecosystems in the area of Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. I. Środowisko abiotyczne. Oficyna IN PLUS, Szczecin, pp 119–122
Zurück zum Zitat Leipe T, Eidam J, Janke W, Lampe R, Meyer H, Neumann T, Osadczuk A, Puff T, Blanz T, Gingele F, Dannenberger D, Witt G (1998) Das Oderhaff – Breiträge zur Rekonstruktion der holozänen geologischen Entwicklung und anthropogenen Beeinflussung der Oder-Ästuars. Meereswissenschaftliche Berichte, No. 28, Institut für Ostseeforschung Warnemünde, pp 1–61 Leipe T, Eidam J, Janke W, Lampe R, Meyer H, Neumann T, Osadczuk A, Puff T, Blanz T, Gingele F, Dannenberger D, Witt G (1998) Das Oderhaff – Breiträge zur Rekonstruktion der holozänen geologischen Entwicklung und anthropogenen Beeinflussung der Oder-Ästuars. Meereswissenschaftliche Berichte, No. 28, Institut für Ostseeforschung Warnemünde, pp 1–61
Zurück zum Zitat Matkowska Z, Perek M, Rembocha L, Wdowiak M (1970) Geologiczne opracowanie Bramy Świny. Państwowy Instytut Geologiczny, Archiwum Oddziału w Szczecinie (manuscript) Matkowska Z, Perek M, Rembocha L, Wdowiak M (1970) Geologiczne opracowanie Bramy Świny. Państwowy Instytut Geologiczny, Archiwum Oddziału w Szczecinie (manuscript)
Zurück zum Zitat Matkowska Z, Ruszała M, Wdowiak M (1977) Objaśnienia do Szczegółowej Mapa Geologicznej Polski, Arkusz Świnoujście i Międzyzdroje (112, 113). Wyd. Geologiczne, Warszawa Matkowska Z, Ruszała M, Wdowiak M (1977) Objaśnienia do Szczegółowej Mapa Geologicznej Polski, Arkusz Świnoujście i Międzyzdroje (112, 113). Wyd. Geologiczne, Warszawa
Zurück zum Zitat Miotk-Szpiganowicz G, Zachowicz J, Uścinowicz S (2008) Review and reinterpretation of the pollen and diatom data from the deposits of the southern Baltic lagoons. Polish Geol Inst Special Pap 23:45–70 Miotk-Szpiganowicz G, Zachowicz J, Uścinowicz S (2008) Review and reinterpretation of the pollen and diatom data from the deposits of the southern Baltic lagoons. Polish Geol Inst Special Pap 23:45–70
Zurück zum Zitat Müller A (2001) Late- and Postglacial sea-level change and paleoenvironments in the Oder estuary, southern Baltic Sea. Quat Res 55(1):86–96CrossRef Müller A (2001) Late- and Postglacial sea-level change and paleoenvironments in the Oder estuary, southern Baltic Sea. Quat Res 55(1):86–96CrossRef
Zurück zum Zitat Osadczuk A (1999) An estuary or a lagoon? The Zalew Szczeciński (Oderhaff) in the light of analysis of the sedimentary basin morphology and the character of present-day sedimentation. Quatern Stud Pol Special issue: 175–186 Osadczuk A (1999) An estuary or a lagoon? The Zalew Szczeciński (Oderhaff) in the light of analysis of the sedimentary basin morphology and the character of present-day sedimentation. Quatern Stud Pol Special issue: 175–186
Zurück zum Zitat Osadczuk A (2004a) Zalew Szczeciński – środowiskowe warunki współczesnej sedymentacji lagunowej. Rozprawy i studia vol 549, Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin Osadczuk A (2004a) Zalew Szczeciński – środowiskowe warunki współczesnej sedymentacji lagunowej. Rozprawy i studia vol 549, Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
Zurück zum Zitat Osadczuk K (2004b) Geneza i rozwój wałów piaszczystych Bramy Świny w świetle badań morfometrycznych i sedymentologicznych. Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i Studia vol 552. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin Osadczuk K (2004b) Geneza i rozwój wałów piaszczystych Bramy Świny w świetle badań morfometrycznych i sedymentologicznych. Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i Studia vol 552. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
Zurück zum Zitat Osadczuk K (2005) Wydmy Bramy Świny i ich wymowa paleogeograficzna. In: Borówka RK, Musielak S (eds) Środowisko przyrodnicze wybrzeży Zatoki Pomorskiej i Zalewu Szczecińskiego. Uniwersytet Szczeciński Instytut Nauk o Morzu. Oficyna IN PLUS, Szczecin, pp 43–53 Osadczuk K (2005) Wydmy Bramy Świny i ich wymowa paleogeograficzna. In: Borówka RK, Musielak S (eds) Środowisko przyrodnicze wybrzeży Zatoki Pomorskiej i Zalewu Szczecińskiego. Uniwersytet Szczeciński Instytut Nauk o Morzu. Oficyna IN PLUS, Szczecin, pp 43–53
Zurück zum Zitat Osadczuk A, Borówka RK (2001) Sejsmoakustyczny zapis zmian w obrębie holoceńskiej pokrywy osadowej Zalewu Szczecińskiego. In: Florek W (ed) Geologia i Geomorfologia Pobrzeża i Południowego Bałtyku, 4. Wydaw, Słupsk, pp 35–46 Osadczuk A, Borówka RK (2001) Sejsmoakustyczny zapis zmian w obrębie holoceńskiej pokrywy osadowej Zalewu Szczecińskiego. In: Florek W (ed) Geologia i Geomorfologia Pobrzeża i Południowego Bałtyku, 4. Wydaw, Słupsk, pp 35–46
Zurück zum Zitat Osadczuk A, Lampe R, Meyer H, Sobieraj D (1996) Characteristics of recent sediments from Szczecin Bay, Rozprawy Hydrotechniczne, 60. IBW PAN, Gdańsk, pp 119–128 Osadczuk A, Lampe R, Meyer H, Sobieraj D (1996) Characteristics of recent sediments from Szczecin Bay, Rozprawy Hydrotechniczne, 60. IBW PAN, Gdańsk, pp 119–128
Zurück zum Zitat Osadczuk A, Musielak S, Borówka RK (2007) Why should the River Odra mouth area not be regarded as an estuary? A geologist’s point of view. Oceanol Hydrobiol Stud XXXVI(2):87–99 Osadczuk A, Musielak S, Borówka RK (2007) Why should the River Odra mouth area not be regarded as an estuary? A geologist’s point of view. Oceanol Hydrobiol Stud XXXVI(2):87–99
Zurück zum Zitat Piotrowski A (1982) Objaśnienia do Szczegółowej Mapa Geologicznej Polski, Arkusz Police (190). Wyd. Geologiczne, Warszawa Piotrowski A (1982) Objaśnienia do Szczegółowej Mapa Geologicznej Polski, Arkusz Police (190). Wyd. Geologiczne, Warszawa
Zurück zum Zitat Piotrowski A (1999) Etapy rozwoju Bramy Świny. In: Borówka RK (ed) Problemy geologii, hydrogeologii i ochrony środowiska wybrzeża morskiego Pomorza Zachodniego. Sesja referatowa i konferencje terenowe. LXX Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Szczecin, pp 215–241 Piotrowski A (1999) Etapy rozwoju Bramy Świny. In: Borówka RK (ed) Problemy geologii, hydrogeologii i ochrony środowiska wybrzeża morskiego Pomorza Zachodniego. Sesja referatowa i konferencje terenowe. LXX Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Szczecin, pp 215–241
Zurück zum Zitat Prusinkiewicz Z, Noryśkiewicz B (1966) Zagadnienie wieku bielic na wydmach brunatnych Mierzei Świny w świetle analizy palynologicznej i datowania radiowęglem C14. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 14, Geografia V Prusinkiewicz Z, Noryśkiewicz B (1966) Zagadnienie wieku bielic na wydmach brunatnych Mierzei Świny w świetle analizy palynologicznej i datowania radiowęglem C14. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 14, Geografia V
Zurück zum Zitat Reimann T, Harff J, Tsukamoto S, Osadczuk K, Frechen M (2011) Reconstruction of Holocene coastal spit evolution and foredune accretion using luminescence dating – a case study from Świna barrier (southern Baltic Sea, NW Poland). Geomorphology 132:1–16CrossRef Reimann T, Harff J, Tsukamoto S, Osadczuk K, Frechen M (2011) Reconstruction of Holocene coastal spit evolution and foredune accretion using luminescence dating – a case study from Świna barrier (southern Baltic Sea, NW Poland). Geomorphology 132:1–16CrossRef
Zurück zum Zitat Roland TP, Caseldine CJ, Charman DJ, Turney CSM, Amesbury MJ (2014) Was there a ‘4.2 ka event’ in Great Britain and Ireland? Evidence from the peatland record. Quaternary Science Reviews 83:11–27 Roland TP, Caseldine CJ, Charman DJ, Turney CSM, Amesbury MJ (2014) Was there a ‘4.2 ka event’ in Great Britain and Ireland? Evidence from the peatland record. Quaternary Science Reviews 83:11–27
Zurück zum Zitat Rosa B (1958) O postglacjalnej transgresji Bałtyku na polskim wybrzeżu. Czasopismo Geograficzne 29:397–417 Rosa B (1958) O postglacjalnej transgresji Bałtyku na polskim wybrzeżu. Czasopismo Geograficzne 29:397–417
Zurück zum Zitat Rosa B (1963) O rozwoju morfologicznym wybrzeża Polski w świetle dawnych form brzegowych. Studia Societatis Scientarum Torunensis, vol V, Toruń: 1–172 Rosa B (1963) O rozwoju morfologicznym wybrzeża Polski w świetle dawnych form brzegowych. Studia Societatis Scientarum Torunensis, vol V, Toruń: 1–172
Zurück zum Zitat Ruszała M (1981) Szczegółowa mapa geologiczna Polski, 1:50000, Arkusz Racimierz (152). Wyd, Geologiczne, Warszawa Ruszała M (1981) Szczegółowa mapa geologiczna Polski, 1:50000, Arkusz Racimierz (152). Wyd, Geologiczne, Warszawa
Zurück zum Zitat Stötter J, Wastl M, Caseldine C, Haberle T (1999) Holocene palaeoclimatic reconstruction in northern Iceland: approaches and results. Quaternary Science Reviews 18:457–474 Stötter J, Wastl M, Caseldine C, Haberle T (1999) Holocene palaeoclimatic reconstruction in northern Iceland: approaches and results. Quaternary Science Reviews 18:457–474
Zurück zum Zitat Wawrzyniak-Wydrowska B, Kierzek A (2009) Biostratygrafia: występowanie subfosylnych mięczaków (Mollusca) w osadach Zalewu Szczecińskiego. Zakład Paleooceanologii, Instytut Nauk o Morzu, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego, pp 58 (manuscript) Wawrzyniak-Wydrowska B, Kierzek A (2009) Biostratygrafia: występowanie subfosylnych mięczaków (Mollusca) w osadach Zalewu Szczecińskiego. Zakład Paleooceanologii, Instytut Nauk o Morzu, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego, pp 58 (manuscript)
Zurück zum Zitat Wernicke W (1930) Die Küste der Inseln Usedom und Wollin vom Peenemünder Haken bis zum Swinnhoft. I Beiheft zum 47\48 Jahrbuch der Pommerschen Geographischen Gesellschaft (1929\30), Greifswald Wernicke W (1930) Die Küste der Inseln Usedom und Wollin vom Peenemünder Haken bis zum Swinnhoft. I Beiheft zum 47\48 Jahrbuch der Pommerschen Geographischen Gesellschaft (1929\30), Greifswald
Zurück zum Zitat Witkowski A, Borówka RK, Bąk M, Olas M, Lutyńska M, Wawrzyniak-Wydrowska B, Osadczuk A, Tomkowiak J (2003a) Zmiany środowiskowe w Zalewie Szczecińskim w późnym glacjale i holocenie w świetle analizy okrzemkowej (Environmental changes in the Szczecin Lagoon during the Late-Glacial and Holocene as inffered from diatom analyses). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 36–42 Witkowski A, Borówka RK, Bąk M, Olas M, Lutyńska M, Wawrzyniak-Wydrowska B, Osadczuk A, Tomkowiak J (2003a) Zmiany środowiskowe w Zalewie Szczecińskim w późnym glacjale i holocenie w świetle analizy okrzemkowej (Environmental changes in the Szczecin Lagoon during the Late-Glacial and Holocene as inffered from diatom analyses). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 36–42
Zurück zum Zitat Witkowski A, Latałowa M, Borówka RK, Gregorowicz P, Bąk M, Osadczuk A, Święta J, Lutyńska M, Olas M, Bernat D, Wawrzyniak-Wydrowska B, Woziński R (2003b) Succession of diatom (Bacillariophyceae) assamblages in the Holocene deposits of the Szczecin Lagoon. Their relation to local vegetation and palaeogeographic development. Acta Botanica Warmiae et Masuriae 3:167–180 Witkowski A, Latałowa M, Borówka RK, Gregorowicz P, Bąk M, Osadczuk A, Święta J, Lutyńska M, Olas M, Bernat D, Wawrzyniak-Wydrowska B, Woziński R (2003b) Succession of diatom (Bacillariophyceae) assamblages in the Holocene deposits of the Szczecin Lagoon. Their relation to local vegetation and palaeogeographic development. Acta Botanica Warmiae et Masuriae 3:167–180
Zurück zum Zitat Witkowski A, Latałowa M, Borówka RK, Gregorowicz P, Bąk M, Osadczuk A, Święta J, Lutyńska M, Wawrzyniak-Wydrowska B, Woziński R (2004) Palaeoenvironmental changes in the area of the Szczecin Lagoon (the south western Baltic Sea) as recorded from diatoms. Studia Quaternaria 21:153–165 Witkowski A, Latałowa M, Borówka RK, Gregorowicz P, Bąk M, Osadczuk A, Święta J, Lutyńska M, Wawrzyniak-Wydrowska B, Woziński R (2004) Palaeoenvironmental changes in the area of the Szczecin Lagoon (the south western Baltic Sea) as recorded from diatoms. Studia Quaternaria 21:153–165
Zurück zum Zitat Woziński R, Wawrzyniak-Wydrowska B, Borówka RK (2003a) Zespoły malakofauny w osadach Zalewu Szczecińskiego i Bramy Świny. Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności I pp 119–123 Woziński R, Wawrzyniak-Wydrowska B, Borówka RK (2003a) Zespoły malakofauny w osadach Zalewu Szczecińskiego i Bramy Świny. Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności I pp 119–123
Zurück zum Zitat Woziński R, Wawrzyniak-Wydrowska B, Borówka RK (2003b) Subfosylna malakofauna w holoceńskich osadach Zalewu Szczecińskiego (The subfossil malakofauna from the Holocene deposits of the Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 113–118 Woziński R, Wawrzyniak-Wydrowska B, Borówka RK (2003b) Subfosylna malakofauna w holoceńskich osadach Zalewu Szczecińskiego (The subfossil malakofauna from the Holocene deposits of the Szczecin Lagoon). In: Borówka RK, Witkowski A (eds) Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. II Środowisko abiotyczne. Oficyna In Plus, Szczecin, pp 113–118
Zurück zum Zitat Wypych K (1980) Powstanie i rozwój Zalewu Szczecińskiego. In: Majewski A (ed) Zalew Szczeciński. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, pp 72–90 Wypych K (1980) Powstanie i rozwój Zalewu Szczecińskiego. In: Majewski A (ed) Zalew Szczeciński. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, pp 72–90
Metadaten
Titel
Postglacial Evolution of the Odra River Mouth, Poland-Germany
verfasst von
Ryszard Krzysztof Borówka
Andrzej Osadczuk
Krystyna Osadczuk
Andrzej Witkowski
Artur Skowronek
Małgorzata Latałowa
Kamila Mianowicz
Copyright-Jahr
2017
DOI
https://doi.org/10.1007/978-3-319-49894-2_10